Odrobaczenie u kota – kiedy, w jaki sposób, po co

Jako właściciele zwierząt mamy obowiązek dbać o ich zdrowie i samopoczucie. 

Obecność robaków nie jest przyjemną sprawą zarówno dla właścicieli, jak i ich czworonożnych przyjaciół. Najbardziej narażone są koty wychodzące, jednak te, które przebywają w mieszkaniu, mogą borykać się z pasożytami. Kiedy należy przeprowadzać odrobaczanie, w jaki sposób i po co odrobaczać mruczka?

Po co odrobacza się kota?

Robaki, czyli ogólna nazwa pasożytów wewnętrznych często dotyka koty domowe, także te, które są niewychodzące. Mylnie uważa się, że koty niewychodzące, mieszkające jedynie w domu nie są narażone na infekcję pasożytów. Wszystkie koty, niezależnie od wieku, płci, rasy narażone są na infekcję pasożytów. Pasożyty traktują żywiciela jako swoje środowisko życia, wyniszczając przy tym pomału organizm czworonoga. Pasożyty dzielą się na zewnętrzne i wewnętrzne. Jednak odrobaczanie dotyczy pasożytów wewnętrznych. Odrobaczanie jest ważne, aby dbać o zdrowie i życie swojego czworonoga, dbając tym samym także o ich komfort. 

Istnieje wiele sposób, w jaki mruczek może zarazić się endopasożytami (pasożytami wewnętrznymi). Zalicza się do tego między innymi: 

• spożycie ptaków lub gryzoni zakażonych 
• obecność pcheł – pchły często przenoszą jaja tasiemców 
• kontakt z innymi zarażonymi zwierzętami 
• spożycie surowego mięsa 
• przez mleko matki
• opiekunowie kotów mogą przynieść jaja robaków – na przykład na swoich butach 

Do najczęściej atakujących pasożytów w Polsce zalicza się: 

• glisty 
• tasiemce 
• nicienie 
• nicienie sercowe
• tęgoryjce 
• toksoplazmoza 
• pierwotniaki 
• giardia 

Miejscem docelowym ich wędrówki są najczęściej jelita, w tym główni jelito cienkie. Zdarzają się jednak pasożyty atakujące inne organy jak płuca, serce czy tchawice. 

U małych kociąt występuje najczęściej glista kocia. I to właśnie one często narażone są na infekcje. Małe kocięta mogą zarazić się, pijąc mleko matki, a nawet przez łożysko, jeszcze w brzuchu, w życiu płodowym. Pasożyty mogą przetrwać w środowisku nawet kilka miesięcy, a te bardziej odporne, nawet kilkanaście. W organizmie żywiciela przechodzi przez wiele różnych faz rozwoju, aż przechodzi w fazę rozwoju, gdzie się rozmnaża. Jeśli pasożyt trafi jednak do innych organów, niż te, które są ich docelowym miejscem, pozostaje tam w uśpieniu. Po czasie może się uaktywnić – podczas ciąży czy laktacji lub przedostać się do ciała kolejnego zwierzęcia. 

Najbardziej narażone na pasożyty są koty wychodzące, które z pasożytami mogą mieć kontakt w środowisku, poprzez zjedzenie gryzonia czy przypadkowe połknięcie larw pasożytów, przez na przykład wylizywanie łap zabrudzonych skażoną ziemią czy pijąc skażoną wodę. 

Ektopasożyty to pasożyty zewnętrzne, które bytują na sierści kota. Zalicza się do nich między innymi kleszcze, wszy, pchły czy wszoły. I nimi może zarazić się również kot niewychodzący. 

Po co należy odrobaczać koty? Aby pozbyć się ewentualnych żyjących w organizmie pasożytów. Odrobaczanie może być także złożoną formą leczenia, po jednoznacznym stwierdzeniu ich obecności. Regularne dbanie o czystość kuwety, nie tylko wpływa na kwestię wizualne, ale także ma duże znaczenie w kwestii dbania o zdrowie i bezpieczeństwo kota, jak i nas samych. Dbanie o czystą kuwetę zwiększa ochronę przed inwazją pasożytów. Profilaktyką odrobaczeń dbamy nie tylko o naszego czworonożnego przyjaciela, ale także nas samych i innych pupili mieszkających razem z nami. 

Kiedy należy odrobaczyć kota

Odrobaczanie może przyjąć formę profilaktyczną, jak i stanowić główne leczenie po stwierdzeniu obecności pasożytów w organizmie. Przy dużej inwazji pasożytów, konieczne może okazać się stosowanie dodatkowych leków osłonowych i antybiotyków. Ogólnie koty niewychodzące odrobaczać się powinno przynajmniej 1-2 razy do roku. Koty wychodzące, ze względu na większe ryzyko zakażenia powinny być odrobaczane przynajmniej co 3 miesiące. Oprócz odrobaczania nie można zapomnieć o badaniu i wymazie kału, co może stanowić alternatywę dla podawania tabletek. 

Kalendarz odrobaczeń 

Według programu ESCCAP European Scientific Counsel Companion Animal Parasites – Europejska Rada do spraw Parazytoz Zwierząt Towarzyszących) odrobaczania kociąt powinny być przeprowadzane do 2 tygodnie, w okresie od 3. tygodnia życia aż do momentu odsadzenia. Kolejne odrobaczenia powinny odbywać się co miesiąc, aż do ukończenia 6. miesiąca życia. Cykl ten odpowiada rozwoju glisty kociej, która często dotyka kociąt. Po upływie 6. miesiąca życia, koty odrobacza się jak dorosłe osobniki w zależności od stylu życia. Koty niewychodzące, przebywające jedynie w domu, nie polujące, powinny być odrobaczane 1-2 razy do roku. Alternatywą dla odrobaczenia jest badanie próbek kału. Koty wychodzące na zewnątrz, polujące powinny być odrobaczane przynajmniej co 3 miesiące. 

Wyjątki stanowią kotki ciężarne, koty hodowlane i żyjące w większej grupie, koty wystawowe. Częściej powinny być także badane a w razie konieczności odrobaczone zwierzęta na co dzień przebywające z osobami o obniżonej odporności, w tym także z dziećmi. 

Objawy

Objawy zarobaczenia niestety często są dość niespecyficzne, takie, które często mogą towarzyszyć innym chorobom, bądź dolegliwością. Dlatego po zaobserwowaniu niepokojących sygnałów najlepiej udać się do lekarza weterynarii, który wykona szereg niezbędnych badań i przeprowadzi wywiad w celu ustalenia przyczyny. Szybkie wdrożenie ukierunkowanego leczenia zminimalizuje szkody wyrządzone w organizmie i poprawia samopoczucie czworonoga.

• obecność robaków w kale lub wymiocinach — to jeden z objawów, który jest jednoznaczny z ich obecnością w organizmie, 
• biegunka 
• wymioty 
• utrata masy ciała 
• apatia 
• osowiałość 
• anemia 
• kaszel, duszności 
• zmiana apetytu
• wysunięcie trzeciej powieki 
• obecność krwi i śluzu w kale 
• pogorszenie kondycji sierści 
• nadmierny apetyt 

Objawy zarobaczenia u kotów, niestety nie są aż tak zauważalne jak w przypadku zarobaczenia u psów. Najczęściej obecność pasożytów prowadzi do nieprawidłowej perystaltyki jelit, co najczęściej objawia się wymiotami, biegunką lub zaparciami. Objawy i ich nasilenie różni się w zależności od konkretnego rodzaju pasożyta i nasilenia inwazji, dlatego tak ciężko jest zdiagnozować ich obecność bez przeprowadzenia specjalnych badań. Główną diagnostyką jest przede wszystkim badanie kału. Badanie to wymaga zbierania próbki kału przez trzy dni. Szczelnie zamkniętą próbkę należy przechowywać w lodówkę, a następnie przekazać do weterynarza. Innym badaniem potwierdzającym obecność pasożytów może być ELISA lub PCR. Takie badania powinno się wykonywać także okresowo minimum 1-2 razy do roku, aby wykluczyć obecność pasożytów, nawet jeśli nie ma charakterystycznych objawów. 

Niepokojących objawów oraz obecności pasożytów w organizmie nie można bagatelizować. 

Jak odrobacza się kota?

Odrobaczanie kota można zrobić na kilka różnych sposobów w zależności od naszych 

preferencji, stanu zdrowia czworonoga czy samego nasilenia infekcji pasożytów. Leki pasożytnicze można dostać u lekarza weterynarii, który przypiszę dawkę lekarstwa, uwzględniając wiek i wagę czworonoga. Po pozytywnych wynikach badań i wymazu może przypisać dodatkowe leki osłonowe, a w ciężkich wypadkach także antybiotyki. 

Oprócz leków dostępnych u lekarza weterynarii dostępne są preparaty w sklepach zoologicznych. Najlepiej jednak, aby i one były skonsultowane z lekarzem weterynarii.

Jaka dawka lekarstwa?

Dawka lekarstwa na odrobaczanie, jak i leków profilaktycznych uzależniona jest od wagi kota, jego wieku, ogólnego stanu zdrowia i rodzaju pasożytów, które zaatakowały naszego czworonoga. Leki przeciwpasożytnicze profilaktyczne dostępne w sklepach zoologicznych bez recepty, wymagają dobrania odpowiedniej dawki do masy ciała kota. Na opakowaniu znajduje się przedział kilogramowy. Znając masę ciała kota, łatwo dopasować odpowiednią dawkę. Preparaty przeciwpasożytnicze przeznaczone są dla: dużych, średnich i małych kotów lub posiadają dawkowanie ze względu na masę ciała kota. Zazwyczaj jedna tabletka przypada na 2-4 kilogramów. Powyżej tej masy konieczne może okazać się podanie dwóch tabletek lub sięgnięcie po taką, która ma działanie o wyższej masie ciała. Przed podaniem należy dokładnie zapoznać się z ulotką umieszczoną w opakowaniu w celu zapoznania się ze sposobem podania. 

Stosowanie preparatów w niewłaściwy sposób, podawanie zbyt dużej dawki może prowadzić do niepożądanej skutków ubocznych, zmniejszyć skuteczność leczenia, a także niekorzystnie odbić się na zdrowiu czworonoga. Jeśli nie mamy pewności, co do stosowania lekarstwa, warto upewnić się u lekarza weterynarii tak, aby nie wyrządzić pupilowi krzywdy. 

Mogą zdarzyć się także przypadki nietolerancji u kotów na poszczególne substancję aktywne. Są to jednak przypadki sporadyczne, a działanie leków przeciwpasożytniczych zostały dokładnie zbadane. 

Niekiedy jednak inwazja pasożytów może okazać się na tyle rozwinięta, że konieczne będzie zastosowanie leków przepisanych od lekarza weterynarii o ukierunkowanym działaniu i wyższym stężeniu. Lekarz może przepisać leki, które będą wymagać także leków osłonowych, wspierając tym samym organizm w walce z pasożytami. Po zaobserwowaniu niepokojących objawów, należy udać się do lecznicy w celu przeprowadzenia badań. Takie badania pozwolą wykluczyć obecność ewentualnych chorób współistniejących, a w razie konieczności przeprowadzania dodatkowych badań i wszczęcia leczenia, mając na uwadze dobro zwierzaka. 

Jakie lekarstwo wybrać?

Środki odrobaczające mogą przyjmować różne formy i różnić się nieco spektrum działania. Po stwierdzeniu obecności pasożytów przy pomocy badań i wymazów, lekarz weterii dobierze lekarstwa o ukierunkowanym działaniu. Są jednak także środki odrobaczające, które mają zadanie profilaktyczne. Do najpopularniejszych zaliczają się tabletki, preparaty typu spot-on i pasty odrobaczające. 

Tabletki – to najpopularniejsza dotychczas forma. Tabletki są łatwo dostępne. Polecane są preparaty zawierające w sobie kilka różnych substancji czynnych, ze względu na szerokie spektrum działanie. Tabletki różnią się od siebie bowiem spektrum działania. Niektóre będą skuteczne jedynie w przypadku zarobaczenia tasiemcami a inne nicieniami. Inne z kolei będą skuteczne w obu przypadkach. Wybór preparatu powinien być uzależniony od rodzaju inwazji i dobrany indywidualnie pod wagę czworonoga. Jedna tabletka najczęściej przypada na 2-4 kilogramy masy ciała. Najczęściej tabletki te można podawać zarówno na czczo, jak i po posiłku, jednak ze względu na różnice u poszczególnych producentów, zawsze przed podaniem należy się upewnić. Niektórzy producenci oferują tabletki smakowe, dzięki czemu nie ma większego problemu z jej podaniem, jak bywa w przypadku zwykłych tabletek. 

Preparaty typu spot-on – to preparaty, które w ostatnim czasie zyskują na popularności. Działają na zasadzie kropienia preparatu na kark kota. Dostępne dla określonych przedziałów wagowych. Niektórzy producenci stosują podział: małe, średnie i duże koty. Preparat ten kropki się bezpośrednio na skórę karku w miejscu, gdzie mruczek nie będzie miał możliwości dosięgnąć i zlizać miejsce zakroplenia. Preparat ten nie powinien zakropiony być na sierść, ze względu na obniżone działanie lub jego brak. 

Pasty odrobaczające – to preparat w formie pasty, który można podawać bezpośrednio do pyska lub wymieszać z karmą. Produkt ten najczęściej trzeba podawać dwukrotnie w odstępie 10 dni. 

Niektórzy opiekunowie decydują się na odrobaczanie domowymi sposobami. Niestety sposoby te w przypadku infekcji pasożytów nie mają potwierdzonego działania. Zaletą tej metody jest nieinwazyjność. Do domowych sposobów na odrobaczenie zaliczają się między innymi pestki dyni, podawanie karm bogatych w błonnik. W przypadku silnego zakażenia, zaleca się zastosowanie specjalistycznych środków odrobaczających, przy konsultacji z lekarzem weterynarii. 

Sposób odrobaczania należy wybrać indywidualnie, najlepiej przy konsultacji z lekarzem weterynarii. 

Jak przebiega odrobaczanie?

Odrobaczanie polega na podaniu środka farmakologicznego w celu usunięcia i zabicia pasożytów wewnętrznych. Odrobaczanie może przyjąć formę profilaktyczną, która ma za zadanie pozbyć się ewentualnych pasożytów i zapobiec rozwojowi robaczyc. Co ważne, nie zapobiega to jednak złapaniu pasożytów na przestrzeni kolejnych kilku miesięcy. Nie jest to bowiem środek, który chroni czworonoga przed inwazją, a działa raczej na zasadzie sprzątania ewentualnych zanieczyszczeń organizmu. 

Odrobaczanie może być formę leczenia w momencie, kiedy robaczyca została zdiagnozowana za pomocą specjalnych testów i wymazów, bądź jednoznacznie przez ich obecność w kale, bądź wymiocinach. Wówczas odrobaczanie polega na podawaniu specjalnych lekarstw zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii. W zależności od rodzaju pasożytów, leczenie może wymagać powtórzenia po określonym czasie, aby upewnić się, że wszystkie pasożyty zostały usunięte – po zaleceniu lekarza weterynarii. 

Jak stwierdzić obecność pasożytów w organizmie?

Obecność pasożytów w organizmie często nie daje widocznych objawów, które właściciel może zaobserwować i połączyć z ich inwazją. Często także objawy są na tyle niespecyficzne, że mogą świadczyć o wielu innych problemach zdrowotnych. Jednym z jednoznacznych objawów jest obecność pasożytów w kale, bądź wymiocinach. Innym ważnym parametrem jest regularne badanie kału, które powinno się wykonywać przynajmniej raz w roku, a najlepiej średnio co trzy-cztery miesiące u kotów niewychodzących. Koty wychodzące powinny być badane częściej ze względu na ryzyko zakażenia. Jest to badanie parazytologiczne, które wymaga od opiekuna zbierania próbki kału z kilku kolejnych dni. Optymalną liczbą próbek to 3. Próbki te należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku w lodówce, a następnie oddać do bania. To badanie oprócz jednoznacznego stwierdzenia obecności pasożytów w organizmie, pozwala na określenie konkretnego gatunku pasożyta, co pozwala dobrać środek zwalczający. To badanie także pozwala uniknąć podawania środków odrobaczających bez konkretnego wskazania do tego

Odrobaczanie a inne zwierzęta w domu

Zwierzęta mogą zarażać się od siebie chorobami, jak i pasożytami. Zarówno pasożyty wewnętrzne, jak i zewnętrzne z łatwością przenoszą się między zwierzętami zarówno mieszkającymi razem, jak i spotkanymi podczas spaceru. Jeśli w domu na co dzień przebywa kilka zwierząt, niezależnie od tego czy są to koty czy psy, albo jedno i drugie, zaleca się odrobaczanie wszystkich zwierząt jednocześnie lub regularne badanie kału. W momencie stwierdzenia obecności pasożytów u któregoś zwierzaka, konieczne będzie podanie leków przeciwpasożytniczych wszystkim pupilom, bez wyjątku. 

Ponadto, regularnie należy również zadbać o higienę i regularnie czyścić kocie toalety, a także umyć miski i zabawki zwierząt, aby zmniejszyć ryzyko przenoszenia pasożytów. Pasożyty są bowiem w stanie przetrwać w środowisku wiele miesięcy zanim się uaktywnią. Mogą przetrwać w legowiskach, kuwetach, miskach czy kocach, dlatego dbanie o czystość to podstawa, aby zminimalizować ryzyko ich wystąpienia. 

Odrobaczanie a domownicy

Koty, podobnie jak i inne zwierzęta często padają ofiarą pasożytów, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Robaki z łatwością przedostają się między zwierzętami. Niestety i ludzie mogą zarazić się pasożytami w tym glistami, nicieniami czy tasiemcami. Nie tylko problem ten może dotknąć opiekunów zwierząt, ale także osoby postronne, które nie posiadają kotów. Pasożyty mogą przebywać w lesie, parku, na plaży czy w piaskownicy i na placu zabaw. 

Człowiek zarazić się może przez spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa, poprzez zjedzenie nieumytych owoców lub warzyw, przez zaniedbanie higieny rąk. 

Szczególnie narażona grupą są dzieci, osoby starsze i osoby borykające się obniżoną odpornością. Dzieci mogą zarazić się podczas zabawy w piaskownicy, wkładania brudnych rąk do buzi. Rzadziej dochodzi do zarażenia poprzez jaja, znajdujące się na sierści. Higienę, aby zminimalizować ryzyko zakażenia trzeba stosować zawsze. Jednak po stwierdzeniu obecności pasożytów u czworonoga, konieczne może okazać się nie tylko odrobaczanie mruczka, ale także i domowników. Leki przeciwpasożytnicze dla ludzi może przepisać lekarz rodzinny, jeśli istnieje do tego wskazanie. 

Dbając o bezpieczeństwo kota i nas samych pamiętajmy o:

• regularnym czyszczeniu kuwet 
• prawidłowej utylizacji kocich odchodów 
• systematycznym badaniu kału kota 
• stosowaniu środków higieny osobistej 

Niestety nawet najlepiej dobrana dieta, przestrzeganie zasad higieny i regularne sprzątanie kuwet nie jest w stanie zapobiec zarobaczeniu. Pasożyty mogą zaatakować w każdej chwili i dotknąć wszystkie zwierzęta. Kuracja odrobaczająca niestety działa tylko w momencie podawania tabletki lub innego środka. Nie chroni czworonoga przez określony czas jak w przypadku na przykład środków przeciw kleszczom. O ochronę przed pasożytami należy zadbać cały rok, niezależnie od tego czy nasz kot jest wychodzący, czy przebywa w domu. 

Odrobaczanie u kota – kiedy, w jaki sposób i po co?

Odrobaczanie to jeden z obowiązków każdego właściciela czworonoga, dbając o jego zdrowie i samopoczucie. Zwierzęta są narażone na inwazję pasożytów zarówno te, które mieszkają w domu, jak i te, które są zwierzętami wychodzącymi. Koty wychodzące powinny być odrobaczane co 3 miesiąc ze względu na większe ryzyko zakażenia. Koty niewychodzące odrobaczone powinny być przynajmniej raz-dwa razy do roku. Alternatywą do podawania tabletek są regularne badania kału.